امام شناسی

مجموعه ۱۸ جلدی **« امام‌شناسی »** اثر بی‌بدیل حضرت علامه آیت‌الله حاج سیّد محمدحسین حسینی طهرانی (قدّس الله سرّه)، یکی از عمیق‌ترین و جامع‌ترین آثاری است که تاکنون در باب **ولایت، امامت، عصمت و مراتب معرفت به ائمه اطهار (علیهم السلام)** به رشته تحریر درآمده است.

این اثر نه تنها یک دفاع کلامی از جایگاه امامت است، بلکه یک **برنامه کامل سیر و سلوک معرفتی** است که انسان را از ظواهر فقهی و تفسیری به عوالم عمیق فلسفی، عرفانی و شهودی هدایت می‌کند.

از آنجا که این مجموعه ۱۸ جلدی بسیار مفصل است، برای ارائه یک نمای کلی، می‌توان آن را بر اساس محورهای اصلی و سیر منطقی مطالب در دسته‌بندی‌های زیر معرفی کرد:

—

## 📜 خلاصه‌ی محتوایی مجموعه ۱۸ جلدی “إمام‌شناسی”

**اثر:** حضرت علّامه آیة‌الله حاج سیّد محمّد حسین حسینی طهرانی (قدّس الله سرّه)
**محور اصلی:** تبیین **عصمت مطلق انبیاء و ائمه (ع)**، و اثبات **ولایت تکوینی** آنان بر تمامی عوالم، با استفاده از منابع تفسیری، حدیثی، فلسفی و عرفانی.

### بخش اول: مبانی نظری و کلیات امامت (جلدهای ابتدایی)

این بخش به پایه‌ریزی بحث پرداخته و مسئله امامت را در چارچوب هستی‌شناسی و کلیات دین قرار می‌دهد.

* **تأسیس بحث عصمت:** اثبات عصمت انبیاء و ائمه (ع) به عنوان یک ضرورت عقلی و شرعی، و تبیین مراتب آن.
* **مفهوم ولایت:** ارائه تعاریف جامع از **ولایت تشریعی و تکوینی**، و چرایی اتصال این دو مفهوم به یکدیگر.
* **جایگاه ائمه در نظام آفرینش:** تبیین اینکه ائمه (ع) محور اتصال عالم فیزیکی و عالم غیب هستند.

### بخش دوم: ولایت تکوینی و ابعاد عرفانی (جلدهای میانی)

این قسمت وارد عمیق‌ترین مباحث کتاب شده و با زبان عرفانی و حکمی، حقیقت ولایت را آشکار می‌سازد.

* **بررسی ادله عقلی و نقلی ولایت تکوینی:** ارائه شواهد تفسیری (فقه الحدیث) و استدلال‌های فلسفی برای اثبات قدرت تکوینی ائمه (ع) بر عالم.
* **رابطه امام و اسماء الهی:** تحلیل نقش امام به عنوان مظهر تام صفات الهی در جهان.
* **مسئله شفاعت:** تبیین شفاعت به عنوان یک اصل تکوینی و نه صرفاً تشریعی.

### بخش سوم: امام و جهان هستی (عوالم معرفتی)

تمرکز بر چگونگی تجلی و حضور ائمه (ع) در عوالم مختلفی که علامه طهرانی (ره) در آثار دیگر خود به آن اشاره دارند (مانند عوالم اثنی عشر).

* **امام در عالم جبروت و لاهوت:** جایگاه وجودی امام پیش از خلق دنیا.
* **امام و حقیقت دین:** تحلیل اینکه چگونه تعالیم ائمه (ع) روح حقیقی دین و شریعت است.

### بخش چهارم: ابعاد تاریخی، اجتماعی و مصادیق عینی (جلدهای پایانی)

این بخش مباحث نظری را به ساحت تاریخ و اجتماع بازمی‌گرداند و به معرفی مصادیق عینی ولایت و تأثیر آن بر شیعیان می‌پردازد.

* **مواجهه تاریخی با امامت:** بررسی جایگاه ائمه (ع) در بستر تاریخ اسلام و موضع‌گیری فرقه‌ها در قبال آنان.
* **اهمیت معرفت امام در سلوک فردی:** تأکید بر اینکه شناخت حقیقی امام، راهگشای سیر الی‌الله و رسیدن به مقام قرب الهی است (ارتباط مستقیم با مباحث «لب اللباب»).
* **نتیجه‌گیری و جمع‌بندی:** ختم کلام بر لزوم ایمان و اتصال قلبی و عملی به مقام ولایت.

—

**جمع‌بندی:**

«إمام‌شناسی» تنها کتابی درباره اثبات امامت نیست؛ بلکه **«شناخت امام (ع) به عنوان عین علم، عین اراده و عین قدرت خداوند در نظام تکوین و تشریع»** است. این اثر، دروازه‌ای است به درک این حقیقت که معرفت به ائمه اطهار (ع)، والاترین مرتبه معرفت ب خداوند متعال است..