شرح دعای سمات

کتاب «شرح دعای سمات» اثر گران‌بهای عارف بزرگ، حضرت آیت‌الله سید علی قاضی طباطبایی (ره)، نه تنها یک تفسیر ساده نیست، بلکه چکیده آخرین افکار و آموزه‌های عرفانی ایشان در زمینه توحید عملی محسوب می‌شود.

اهمیت و ویژگی‌های کلیدی کتاب

1. آخرین اثر مکتوب: این کتاب آخرین اثر مکتوب ایشان است که تنها دو سال پیش از رحلت (سال ۱۳۳۶ ه.ش) به رشته تحریر درآمد و از این جهت، حاوی توصیه‌های نهایی و جمع‌بندی شده یک حکیم عارف است.
2. محور توحیدی دعا: دعای سمات که محتوای شرح بر آن است، از نظر اهل سلوک، دعایی بسیار با اهمیت است. امام باقر (ع) درباره این دعا فرموده‌اند که اگر قسم بخورم نام اعظم خداوند در آن وجود دارد، قسم من راست خواهد بود. این امر نشان‌دهنده عمق معارفی است که در این دعا نهفته است.
3. بینش ساری و جاری اراده الهی: تمرکز اصلی شرح، بر این ایده است که چگونه یک سالک باید اراده و خواست خداوند را در تمام ذرات عالم هستی ساری و جاری ببیند. این دیدگاه، نگرش توحیدی را از سطح اعتقادی به سطح مشاهده و سلوک عملی ارتقا می‌دهد.
4. توحید عملی در برابر توحید نظری: آیت‌الله قاضی (ره) با شرح این دعا، به شاگردان خود می‌آموزند که چگونه جهان را نه مجموعه‌ای از علل مستقل، بلکه ظهور و تجلی واحد اراده الهی بدانند و زندگی خود را بر اساس تسلیم کامل در برابر این اراده تنظیم کنند.

به طور خلاصه، «شرح دعای سمات» یک راهنمای توحیدی عمیق است که خواننده را به سوی درک حضور فعال و مستمر خداوند در تمام پدیده‌ها هدایت می‌کند.

بخش هایی از کتاب:

والحمد لله رب العالمين.
و اما بعد….
این دعای عظیم الشأن و بلند مرتبه موسوم به دعای سمات چشمه حیات است که آیات روشن و مقام ابراهیم و اسم اعظم الهی و تاج آدم و خاتم سلیمان و حجاب آصف و تخت بلقیس و آنچه ادریس با آن به مکانی رفیع برده شد در آن هست

و همان دعای شبور است که در میان مردم میخواند تا جاهلان گفتار او را دزدیده گوش ندهند و غافلان الفاظ او را درک نکنند

دعایی که تأویل آن را جز خداوند جل جلاله نمیداند و ما در ادعیة شریف تعظیم و احترامی همانند آنچه برای این دعای کبیر وارد شده است نیافتیم و اگر هم یافت شود عظمتش هم ردیف این دعا خواهد بود

و تا به حال هیچ شرح واضحی که بیان کننده معانی آن و متعرض نفحات آن باشد نیافته ایم و این حقیر سراپا تقصیر و کم بضاعت از خداوند بزرگ می خواهم که مرا برای نوشتن شرحی که بیان کننده مبانی این دعا و بعضی از معانی و مطالب عمیق آن باشد توفیق دهد.

هر چند که هیچ کس جز خداوند جل جلاله و کسی که خداوند به او احاطة علمى داده است تفسیر و تأویل آن را نمیداند پس با تضرع و توجه کامل از خداوند سبحان میخواهم که مرا از هرگونه زیغ و لغزش حفظ نماید. وَ اللهُ يَقُولُ الْحَقَّ وَ هُوَ يَهْدِي السَّبِيلَ
حسبنا الله و نعم الوكيل
بسم الله الرحمن الرحيم
تفسیر این آیه شریفه و تأویل آن به همراه آداب دعا به کتب تفسیر و تأویل و ادعیه موکول میشود و فقط به چند روایت به عنوان تبرک اشاره میکنیم: …